Effectieve teams!

Jarenlang heb ik bij DSM (het deel dat nu Envalior is) leiding mogen geven aan een groep fantastische Coloristen en Laboranten; daar had ik geen opleiding voor gehad en het simpele gegeven dat ik de Kleurspecialist was, nogal mondig en een natuurlijke aanleg had voor de leiding nemen, had me deze rol opgeleverd.

Maar dat ging natuurlijk met vallen en opstaan, rekening moeten houden met de bedrijfscultuur en de regels en strategieën die nu eenmaal gelden binnen een groot bedrijf.
Zoals met (bijna) alles in het leven geldt, door wat meer afstand en het tellen van de jaren, ook hier dat als ik het nog eens over mocht doen, ik wel een paar dingen anders zou doen. Mijn fouten hebben gelukkig geen al te grote schade aangericht en tot aan vandaag heb ik nog altijd warme contacten met mijn fijne collega’s van het laboratorium.

Wat voor mijzelf de belangrijkste lessen zijn geweest om een effectief team te realiseren zijn Vertrouwen, Veilige werkomgeving en Communicatie.

Vertrouwen hebben in de kennis en kunde van je team geeft zelfvertrouwen, vertrouwen geven aan je team maakt dat ze zich ontwikkelen.
Een veilige werkomgeving – en dan bedoel ik niet de apparatuur en hulpmiddelen, wat overigens ook essentieel is – waarin elke medewerker zichzelf kan zijn, zich gerespecteerd voelt en zich kan uiten bij mooie ideeën en meningen of ook wanneer iets niet duidelijk is en moeilijk, geeft meer binding met elkaar en werkplezier.
Communicatie is misschien wel het moeilijkste onderdeel, want elke medewerker is anders en zal de informatie anders kunnen interpreteren. Helder, duidelijk en begrijpend communiceren – en feedback vragen - over doelen en regels geeft vorm en context aan je team.
En dan heb ik het nog niet eens over de enorme voordelen van diversiteit in je team!

Maar een team is geen eiland, staat niet op zichzelf en functioneert in een groter geheel. Veel grote bedrijven, in een steeds voortdurende hang naar kostenbesparing, proberen die teams steeds groter te maken, steeds meer activiteiten te combineren. En één van de meest recente voorbeelden is wel de zelfsturende teams, waarbij er geen centrale leidinggevende is, maar van elk teamlid leiderschap wordt gevraagd en, die vond ik het meest opvallende, er geen jaarlijkse beoordeling is door de teamleider, maar collega’s elkaar moeten beoordelen.

Nu heb je ook binnen teams mensen die het voortouw nemen en zij die meer volgend zijn. Er zijn inmiddels voorbeelden genoeg waarbij het binnen de zogenoemde zelfsturende teams misgaat, want er ontstaat een natuurlijke hiërarchie binnen zo’n team, het resulteert niet in meer verbinding en het is maar de vraag of elke medewerker eerlijk en open te horen krijgt hoe hij/zij functioneert (van een paar voorbeelden blijkt al dat dit niet zo is).

Ik persoonlijk ben meer voorstander van zelfredzame teams, met een teamleider (!), waarbij je elk teamlid in staat stelt op elk willekeurig tijdstip en onder (bijna) alle omstandigheden zelf keuzes te kunnen maken binnen de kaders van het werk. Dat vereist een leiderschap die oog heeft voor de verschillen binnen het team, die omarmt en waar nodig specifiek verder ontwikkelt, alle informatie verschaft die nodig is, niet bang is dat er fouten gemaakt worden (wat toch wel gebeurt) en daar gezamenlijk van leren, kwetsbaarheid durven tonen van de eigen onzekerheden en heel duidelijk zijn over doelen en verwachtingen van elk teamlid.

En dat jaarlijkse beoordelingsgesprek? Ach, natuurlijk moet je vaker met je teamleden spreken over hun werk en wat er anders kan of moet, natuurlijk neem je dagelijks waar hoe het met je teamleden gaat en neem je in je op wat mogelijke verbeterpunten zijn, natuurlijk weet je hoe de thuissituatie is en hoe dat invloed kan hebben op het werk, natuurlijk moet je af en toe brandjes blussen want teamleden zijn ook maar mensen en het schuurt wel eens....maar net als met budgetten blijft het naar mijn mening handig om in ieder geval één keer per jaar gestructureerd bij elkaar te gaan zitten en wat uitgebreide aandacht te hebben voor het reilen en zeilen van je teamleden. Overigens, en dat blijft nog wel eens onderbelicht, dan moet je echt niet meer dan 25 mensen in je team hebben!

Dus zelfsturend? Geef mij maar een zelfredzaam team!